“Mijn paard kan niet bitloos want hij is veel te sterk”
Dat is een zin die ik heel vaak te horen krijg. En dan is het de vraag of ik een quick-fix antwoord klaar heb, of bitloos is nog niet eens een optie. Vreselijk jammer, er zit namelijk nog zoveel tussen in. Vandaar dat ik de inspiratie kreeg om deze blog te gaan schrijven. Alleen al om even heel helder, zwart op wit, neer te zetten wat er dan (voor mij) allemaal tussen in zit en hoe je dan bij de juiste oplossing komt. In de praktijk heb ik geleerd dat je met in ieder geval 4 punten rekening moet houden.
- Communicatie (Afspraken maken)
- Juiste Optoming
- Fysieke Balans
- Mentale Aspect
Ik ga deze blog in 4 delen verdelen waarbij ik elke week 1 punt extra ga belichten.
Juiste Optoming
Wat houdt een juiste optoming nou in? Uiteindelijk zou het zo moeten zijn dat je je paard met èlke optoming kunt rijden. Maar het is wel belangrijk om reëel te blijven. Het is belangrijk om te beseffen waar je staat in je communicatie met je paard. Als je een hele gevoelige volbloed hebt die slecht tegen druk op het hoofd kan moet je geen hoofdstel nemen die scherp in werkt. Maar als jij een koudbloed hebt van 600 kg die je constant de struiken in sleurt om te snacken is het ook niet handig om met een los halstertje te gaan rijden die constant om het hoofd heen schuift. In beide gevallen krijg je juist een miscommunicatie en leer je je paard om tégen de druk in te gaan in plaats van zich te ontspannen en open te stellen voor je teugelhulpen.
Er zijn, even kort door de bocht, 3 dingen belangrijk om rekening mee te houden met het kiezen van een juiste optoming:
- Hoe is de communicatie tussen jou en paard
- Welke pasvorm past bij het hoofd van je paard
- Welke functie heeft je hoofdstel en hoe wil je het gebruiken
Communicatie
Als je mijn vorige blog hebt gelezen over communicatie dan snap je ondertussen wel dat dat een heel belangrijk onderdeel is om überhaupt met je paard te kunnen trainen.
Heb je de blog nog niet gelezen vind je hier de link.
Communicatie is ook belangrijk voor het kiezen van je optoming. In de intro van dit verhaal schreef ik al dat het belangrijk is om te realiseren wat voor een type paard je hebt. Als jij net de overstap hebt gemaakt naar het bitloos rijden en je paard is nog enorm sterk in de hand, heb je meer aan een hoofdstel dat duidelijk is in communicatie. Daarmee wil ik niet zeggen dat je voor een hoofdstel moet kiezen die heel erg scherp is en pijn/schade veroorzaakt. Maar kies wel voor een hoofdstel dat stevig is, goed past en waar je paard niet meteen door heen wilt trekken.
Heb je nou een paard die hypergevoelig is aan het hoofd en nauwelijks druk kan hebben aan het hoofd, kies je weer voor een hoofdstel die een zachte inwerking heeft en stabiel op de neus ligt. Immers veroorzaakt een hoofdstel die niet goed past ook weer stress als het te veel gaat schuiven.
Uiteindelijk is je doel àltijd om de rust en de ontspanning te vinden in je paard. Je leert je paard om zich open te stellen voor jou hulpen door onder andere een duidelijke communicatie op te bouwen. Als je dit dusdanig goed opgebouwd hebt, dan maakt het voor het stuk communicatie niet meer uit met welke optoming je rijdt. Sterker nog, dan zou je makkelijk zònder hoofdstel kunnen rijden. Het is niet rasafhankelijk of je met weinig of veel druk moet rijden. Het is echt een kwestie van een goede opbouw in communicatie, hoe dat proces verloopt is dan weer wèl paard- en mensafhankelijk.
Pasvorm
Naast de communicatie is de pasvorm een heel belangrijk onderdeel. Elk paard heeft een andere vorm hoofd. Het is heel belangrijk om te kijken hoe je hoofdstel ligt om het hoofd van je paard. Is je hoofdstel te groot of te klein zal hij gaan schuiven of tegen het oog van je paard aan komen. Er zijn een paar onderdelen om naar te kijken of je hoofdstel goed past:
- Lengte van het hoofdstel, van achter de oren tot aan de neusriem
- De grootte van de neusriem
- De grootte van de kaak- en/of keelriem
- Hoe is de ligging achter de oren
- De lengte van de frontriem
- Op welke hoogte komt de neusriem op de neus
Kortom, er zijn meerdere onderdelen om op te letten of je hoofdstel een juiste pasvorm heeft. Klopt een van deze onderdelen niet in verhouding met het hoofd van je paard, krijg je een hele andere inwerking van het hoofdstel. Dat is iets wat veel mensen zich niet realiseren en daardoor kan er ruis ontstaan in je communicatie.
Functie
Er zijn vandaag de dag heel veel bitloze hoofdstellen op de markt. En gelukkig ook maar! Maar hoe weet je nu voor welk hoofdstel je moet kiezen?
In mijn ogen is het belangrijk om weer naar de pasvorm te kijken. Welk hoofdstel ligt het beste om het hoofd van je paard? Daarnaast heeft elk hoofdstel zijn eigen inwerking. Je kunt in eerste instantie kijken op welk hoofdstel je paard het beste reageert. Er zijn tegenwoordig steeds meer bedrijven waar je verschillende hoofdstellen mag uitproberen. Alleen, de reactie van je paard op een bepaald hoofdstel is ook een kwestie van gewenning en training. Het kan best zo zijn dat je paard in eerste instantie beter reageert op een touwhalster dan op een sidepull om zo maar even een voorbeeld te noemen.
Dus wat is nou ècht belangrijk voor het kiezen van een optoming?
Voor mij is het belangrijk om te realiseren wat je doel is van je optoming. Elke discipline streeft zijn eigen doel na. Het uiterlijke plaatje verschilt dan ook per discipline. Elk hoofdstel heeft zijn eigen inwerking wat dus effect heeft op de biomechanica van je paard. Het hoofddoel voor mij is om je te realiseren welk biomechanisch effect het hoofdstel heeft wat je gebruikt en dan kun je tot een conclusie komen of dat past bij het plaatje dat jij nastreeft in je training.
Het kan dus zo zijn dat het nog een hele zoektocht wordt om bij het juiste hoofdstel uit te komen. Alleen daarom al is het heel fijn dat er tegenwoordig hoofdstelfitters zijn die bij je op locatie komen om verschillende bitloze hoofdstellen uit te proberen. Mijn advies aan jullie is: realiseer je het doel van je training en kijk naar het biomechanische effect van je hoofdstel. Ik zie zelf in de praktijk dat het gros van de mensen nog niet weet wat de exacte inwerking van hun hoofdstel is. Als je dat kunt ophelderen ben je alweer een stap dichterbij het vinden van de juiste optoming.